Wnętrza stylizowane na dawne lata

Wnętrza stylizowane

Któż z nas nie marzy, by chociaż na chwilę przenieść się w zamierzchłe czasy. Poczuć wilgotne mury zamku zdumiewającego nas swoją przestrzenią, ogrzać się w cieple bawiącego się płomykami kominka


Niestety, pomimo daleko zaawansowanej techniki wehikułu czasu jeszcze nie wynaleziono. Aranżacje wnętrz w stylu minionych epok pomogą częściowo spełnić te marzenia.

Od wieków najbardziej reprezentacyjnym miejscem domu był salon.

Kwitło tu życie kulturalne i towarzyskie dworu. To tu podejmowano gości. Spotykano się w nim, by muzykować lub czytać na głos poezję. W nich grywało się w szachy, kości i karty. W salonie odbywały się ważne uroczystości. Zdarzało się nawet, że odprawiano tutaj śluby.

Bogactwo i przepych salonu nadawały prestiż całemu dworowi. Nie szczędzono więc kosztów na wystrój tego wnętrza. Jego umeblowanie było najokazalsze. Znajdowały się w nim kosztowne kanapy, fotele, sofy, komody, stoły z krzesłami. W witrynach lub serwantkach prezentowano rodowe srebra, porcelanę, szkło i różne okazy motyli, muszli i kamieni.

Salony dekorowane były przez obrazy sławnych artystów, pozłacane lustra, mosiężne świeczniki oraz makaty i kilimy. Na podłogach znajdowały się marmury, piękne parkiety i bogato tkane dywany.

W najbogatszych domach znajdował się fortepian. W tych troszkę mniej zamożnych pianino.

Kominki oprócz ciepła i prezentowały majętność właścicieli. Dworzanie nie żałowani pieniędzy na wystrój tego wnętrza. Warto zapoznać się ze stylami z tamtych lat, by lepiej je odwzorować. Konsekwencja odtwarzania trendów stanowi klucz do sukcesu.

Empire

Francuski styl empire ukształtował się we Francji w latach dziewięćdziesiątych XVIII wieku. Naśladował on rzymskie, greckie i egipskie motywy architektoniczne. Charakteryzowała go symetria i nadmierna dekoracyjność w zestawieniu z surowością formy architektonicznej. Cechą tego modnego w całej Europie stylu były luksusowe draperie z jaskrawego jedwabiu.

Dość masywne meble o prostych kształtach bogato zdobione były złoceniami i złoconym brązem.

We Francji podobnie jak i w Anglii, był to okres klasycyzmu, niemniej jednak styl empire podlegał też innym silnym wpływom. Na elementy antyczne nakładały się motywy wysławiającą militarną potęgę Napoleona. Po jego kampaniach w Egipcie do głosu doszły motywy egipskie.

W dekoracjach pojawiły się sfinksy, skrzydlate lwy, greckie kariatydy ( podpory architektoniczne), łabędź oraz cesarski orzeł. Inne jeszcze motywy to gwiazdy, palmety, kwiat lotosu, medaliony oraz ”napoleońska pszczoła”.

Ściany

Na ścianach często wieszano jednobarwny lub o prostym wzorze jedwab. Popularnością cieszył się kolor jaskrawożółty, zielony i purpurowy. Tkaniny czasami przyklejano do ścian, zwykle jednak drapowano je w sposób przypominający namiot. Połączenia między sufitem w kształcie namiotu, a ścianami zakrywano niekiedy lambrekinem w kształcie proporca.

Tapety

Francuzi byli w owym czasie najlepszymi producentami tapet, które często stanowiły imitację tkanin. Wzory przeważnie dobierano do zasłon i obić tapicerskich. Często pomieszczenia oklejano pasami papieru mającymi pełnić rolę bordiury.

Bardzo modne były tapety z motywami przedstawiającymi widoki miast Paryża, Londynu, Konstantynopola oraz ilustracje scen ze znanych dzieł literackich.

Okna

Para zasłon często z muślinu, była zazwyczaj zwieńczona wymyślnie upiętymi, mocowanymi na stałe draperiami z jedwabiu. Czasami okno przesłaniano dodatkowo jednobarwną roletą dobraną do jedwabnych draperii.

Meble

Meble miały proste geometryczne kształty, przejęte zazwyczaj z wzorów antycznych. Zdobione były motywami, takimi jak sfinks, łabędź Józefiny, skrzydlaty lew czy kariatyda.

Wojny napoleońskie utrudniły dostęp do egzotycznych materiałów, takich jak np. palisander czy mahoń. Wytwórcy mebli korzystali wiec z lokalnego drewna: klonu, buku, i orzecha włoskiego

Wiele krzeseł miało szablaste nogi, produkowano też taborety oparte na wzorze rzymskiego składanego stołka. Idąc za przykładem starożytnego Egiptu, nóżki mebli w formie łap zwierzęcych stosowano powszechnie w konsolach, gerydonach (okrągłych postumentach na świeczniki) i innych sprzętach. Popularne były szezlongi z oparciem z jednej strony lub też wysokimi oparciami o zróżnicowanych wzorach.

Oświetlenie

Nowe lampy olejne stanowiły dużo lepszą formę oświetlenia, ale w eleganckim towarzystwie, zwłaszcza przy uroczystych okazjach, nadal oświetlano pomieszczenia woskowymi świecami.

Akcesoria

Fabryka w Sevres opracowała już w tym czasie metodę wyrobu porcelany twardej. Zdobiono ją soczystymi barwami, często dodając złote akcenty, a czasami nawet kropki emalii mające imitować szlachetne kamienie.

Kształty oparte były na wzorach naczyń greckich, rzymskich i egipskich, bądź w formie walca i kuli. Najwybitniejszym twórcą wyrobów z metalu był Pierre- Philippe Thomire. Wykonywał okucia meblowe z brązu, obudowy do zegarów z Sevres, duże urny, delikatnie modelowane liśćmi i postaciami, oraz kandelabry.

Regencja

Życie w Anglii w okresie regencji cechowała większa niż poprzednio prywatność i swoboda. Styl ten obejmuje okres od końca lat dziewięćdziesiątych XVIII wieku do końca lat trzydziestych XIX wieku.

Pokoje często z oknami w wykuszach były mniejsze i miały niższe sufity. Ustawienie mebli było dużo swobodniejsze. Zamiast rozmieszczać je pod ścianami, sprzęty grupowano wokół kominka. Rodzina i przyjaciele zasiadali wokół okrągłego stolika, aby rozmawiać lub grać w karty.

Wnętrza były dużo lepiej oświetlone niż dawniej. Nowe lampy olejne dawały dość światła, by klika osób mogło czytać lub pisać przy jednym stole.

Wnętrza z okresu regencji były lekkie i pełne wdzięku. Używano dużej ilości tkanin zebranych w festony i lambrekiny, czasami też upinano festony miedzy nogami krzeseł.

W okresie regencji nastała moda na nową postać późnego neoklasycyzmu. Kładła ona większy nacisk na ścisły klasycyzm formy i kształtu, a nie tylko zdobień jak to miało miejsce we wzorach wypracowanych przez braci Adam.

Późny neoklasycyzm miał wiele wspólnego z francuskim stylem empire. Ukształtował się on głównie pod wpływem cywilizacji starożytnej Grecji i Egiptu.

Ściany

Czystej, jasnej barwy ściany były stosunkowo skromnie zdobione. Górą biegł wąski fryz. Sufit bywał zwykle prosty lub zdobiony pośrodku niewielką girlandą, z której zwisał żyrandol. Duże, nie dekorowane powierzchnie ścian bywały często malowane jednym kolorem, następnie zaś upiększane dyskretnym wzorem, nakładanym szablonem lub malowanym ręcznie.

Dla okresu regencji charakterystyczne są ściany malowane we wzory imitujące marmur lub słoje drewna. Czasami podobnie zdobiono meble, okładziny ścienne i kominki.

Ściany pokrywano niekiedy tkaninami. Jedwabnym adamaszkiem, lustryną lub wełną. Czasami draperie podwieszano pod sufitem na kształt namiotu.

Okna

Szczyty okien zdobiono obfitymi draperiami. Czasami wymyślnie podwiązywanymi i upinanymi z dużą ilością frędzli. Pod spodem zwykle znajdowały się haftowane firanki. Tam, gdzie na ścianie występowało obok siebie kilka okien stosowano jedna wspólną draperię, upiętą w festony.

Po roku 1819 tkaniny stały się lżejsze, a wzory bardziej fantazyjne, często drukowane. Popularnością cieszył się perkal o motywach kwiatowych.

Podłogi

Stosowano taki sam typ podłóg jak w okresie georgiańskim. Dywany były jeszcze modniejsze niż dawniej. Powodzeniem cieszył się motyw ośmioboku oraz wzory kwiatowe. Nowością był splot brukselski tkany podobnie jak dywany z Wilton, ale z okrywa pętelkową, a nie włosem strzyżonym.

Meble

Mimo, że nadal popularny był mahoń, to jednak najbardziej typowy dla okresu regencji jest palisander. Forniry wykonywano też z klonu i bardzo egzotycznego zebrawood.

Dekoracje ze złoconego brązu zostały wyparte przez inkrustacje i galeryjki wykonywane z mosiądzu. Oparte na starożytnych wzorach meble były dość ciężkie i masywne.

Typowe dla okresu regencji krzesło o szablastych nogach wywodziło się z klismos ( gr., starogr. i rz. krzesło o wygiętych na zewnątrz, zwężających się nogach i odchylonym oparciu). Modne były krzesła o dwu lub więcej szczeblinach w oparciu. Miewały zdobienia w kształcie liny. Te „trafalgarskie” krzesła miały być hołdem dla Nelsona.

Podobnie jak we Francji, szczytem mody były motywy egipskie, zainspirowane egipską kampanią Napoleona. Wpływ ten uwidocznił się w konstrukcji stołów, które wspierały się na nogach w kształcie uskrzydlonych lwów i sfinksów oraz w motywach takich jak palmety, lwie maski i łapy, skarabeusze, obeliski, a nawet krokodyle.

Stolik przed kanapę był przeznaczony na książki, zastawę do herbaty, przybory do szycia itd. Podobnie jak stół typu Pembroke miał opuszczane klapy, ale był większy, a klapy znajdowały się przy krótszych bokach. Modne stały się tzw. quartetto tables Sheratona, a także stoliki o podwójnej funkcji służące do gier i pracy. Popularne były też stoliki nocne.

Nadal spotykało się kredensy. Nowością była szyfoniera używana czasem zamiast kredensu. Była to szafka na nóżkach z półką lub pólkami zakrytymi parą drzwiczek. Te ostatnie mogły być wykonane z litego drewna lub mieć część środkową wypełnioną siatka z mosiężnego drutu.

Oświetlenie

Nadal powszechnie używano woskowych świec i bardzo modne były gerydony. Istotny wpływ na życie codzienne wywarły nowe modele lamp olejnych.

Akcesoria

Stojaki na rośliny doniczkowe stanowiły odzwierciedlenie mody na dekorowanie wnętrz kwitnącymi roślinami. Nad kominkami zamiast obrazów umieszczano raczej prostokątne lustra. Modne były też okrągłe lustra zwieńczone orłem.

Biedermeier

Charakterystyczna dla niemieckiej i austriackiej klasy średniej była odmiana późnego empire zwana biedermeierem (od nazwiska fikcyjnej postaci literackiej). Rozkwitła w latach 1820-1860, choć jej korzenie tkwią mocno w tradycji francuskiego empire. Widać w niej również wpływy prostszych mebli, typowych dla domów angielskiej klasy średniej okresu regencji.

Biedermeierowskie wnętrze nie ma w sobie nic z pompatyczności empire. Główny nacisk kładziono na funkcjonalność, prostotę i wygodę. Najważniejsze elementy takiego wnętrza rozmieszczone są stosunkowo nisko: wysokość mebli często nie przekracza linii wzroku.

Ściany

Sufity bywały zwykle białe lub jasnoszare, co miało lepiej uwydatnić barwę ścian utrzymanych w czystych jaskrawych kolorach. Ściany malowano, kryto tapetą lub tkaniną w paski bądź w drobne kwiatki. Czasami tkaninę wieszano na ścianie lub też całemu pomieszczeniu nadawano charakter namiotu.

Podłogi

Zazwyczaj wykładano parkietem lub zwykłymi deskami. Niekiedy kładziono na nich prosty chodnik.

Okna

Zasłony i draperie były najczęściej białe lub w innym jasnym kolorze. Lekkie zasłony wieszano na drążkach z mosiądzu. Niekiedy delikatną tkaninę upinano w prosty sposób, ozdabiając tylko górną część okna. Nieraz decydowano się na proste rolety.

Meble

Prostota i czyste linie nadawały meblom urok bezpretensjonalnej elegancji. Ostre krawędzie uległy wygładzeniu. Kształty zaokrągliły się. Mimo, iż wiele mebli wykonanych było z mahoniu, popularnością cieszyło się też jasne drewno: klon, wiśnia, jabłoń brzoza i jesion.

Ozdoby, takie jak pilastry kolumny i palmety, były dość skromne i dyskretne. Często jasne drewno zdobiono wąskimi paskami ciemnej intarsji z drewna hebanowego.

Krzesła miały nogi proste lub szablaste. Kanapy często bywały kanciaste, choć zdarzały się egzemplarze o wygiętej linii.

Tkaniny obiciowe zdobiono motywami kratki, pasków lub kwiatków. Przed kanapami stawiano okrągłe lub owalne stoliki. Charakterystycznym elementem wnętrz były witryny, w których eksponowano szkło lub porcelanę.

Akcesoria

Na ścianach dość nisko, w pojedynczych lub podwójnych rzędach wieszano akwarele, ryciny, obrazki przedstawiające rodzinę i mniejsze obrazy olejne.

Epoka Wiktoriańska

Królowa Wiktoria zasiadła na angielskim tronie w 1836 r. Rządziła krajem do 1901roku. Dla średniej klasy był to okres ogromnej wiary we własne siły. Brytyjczycy byli dumni byli ze swych osiągnięć.

Domy ich stały się prezentacją bogactwa świadczącego o ich zaradności. W okresie tym dom stał na pierwszym miejscu w systemie wiktoriańskich wartości. Wywarło to spory wpływ na wydatki przeznaczone na aranżacje wnętrz tamtych mieszkań.

Główną cechą stylu wiktoriańskiego był eklektyzm. Trend ten polegał na mieszaniu różnych trendów.

Motywy gotyckie i elżbietańskie przemawiały do wiktoriańskiego poczucia ciągłości tradycji, zaspakajając głębokie uczucie nostalgii. Powodzeniem cieszył się nawet obcy kulturze angielskiej styl rokoko.

Wszystkie wzory interpretowano w swobodny sposób i łączono ze sobą. Salony z okresu wiktoriańskiego były najczęściej wypełnione barwnymi wzorami dywanów, ścian i zasłon. Okładziny drewniane pokrywano ciemnym lakierem, bądź słojowano.

Wszędzie pełno było draperii. Nawet półkę nad kominkiem zdobiono festonami z tkaniny. Typowe dla tego stylu okresu wnętrze było zatłoczone meblami. Wiele z nich było pokrytych elegancką głęboko pikowaną tapicerką.

Zupełnie nie zwracano uwagi na to czy przedmioty do siebie pasują. Oprócz kanap, sof i foteli

w salonach znajdowało się wiele innych mebli. Każde wolne miejsce zapełniano małymi stolikami, krzesłami i etażerkami.

Wszechobecne były liczne pamiątki: figurki ceramiczne, szkatułki kryte szylkretem, wazy , hafty. Pod szklanymi kloszami, umieszczano woskowate kwiaty. W każdym domu musiały znajdować się rośliny doniczkowe, których uprawą się zafascynowano w tym stylu.

Wieczorami królowały lampy gazowe, które wypełniały pomieszczenia przytulnym blaskiem światła.

Ściany

Ściany zawieszony były prawie całkowicie. Wisiały na nich zarówno obrazy jak i trofea zapełniające każdy wolny jej kawałek. Początkowo panowała moda na lekkie zestawienia barw o ciepłych, słonecznych odcieniach. Dość szybko zmieniły się trendy i we wnętrzach pojawiły się mocne, krzykliwe kolory. Moda na podział ściany na lamperie, cześć środkową i fryz stała się powszechna około 1860 r. W latach sześćdziesiątych popularne stały się tapety w kolorze białym i złotym.

Okna

Ciężkie zasłony chroniły dywany i tapicerkę przed płowieniem. Na początku modne były lambrekiny drapowane.

Później powodzeniem cieszyła się płaska odmiana lambrekinu

o modelowanych kształcie i wydłużonych, opadających częściowo na zasłony końcach. Zasłony często wieszano na ciężkich mosiężnych karniszach. Okna dekorowano bogatymi draperiami. Najczęściej wieszano w nich koronkowe firanki lub rolety.

Pomieszczenia przez to były ciemnie nawet za dnia.
Projektant wnętrz Urszula Tomaszewska – Vena Lublin